ThS NGUYỄN VĂN ĐÔNG
Nhà hoạt động cách mạng, nguyên chủ tịch ủy ban hành chính kháng chiến huyện Cần Đước, tỉnh Chợ Lớn trong kháng chiến chống pháp, tỉnh ủy viên tỉnh Kiến Tường trong kháng chiến chống Mỹ.
Ông Hồng Sơn Đỏ, bí danh Mười Đỏ, sinh ngày 10/6/1916 tại làng Long Hoà, quận Cần Đước, tỉnh Chợ Lớn, nay là tỉnh Long An. Gia đình giàu truyền thống yêu nước nên ông sớm giác ngộ và tham gia cách mạng từ năm 21 tuổi trong phong trào vận động dân chủ 1936 – 1939 do Đảng cộng sản Đông Dương phát động.
Ông được kết nạp Đảng ngày 01/01/1944. Đầu năm 1945 ông là cán bộ Mặt trận Việt Minh quận, đến tháng 6/1945 được bầu làm Huyện đoàn trưởng thanh niên Tiền phong quận Cần Đước. Tham gia Quận ủy lâm thời quận Cần Đước, phụ trách quân sự trong Ủy ban khởi nghĩa giành chính quyền quận Cần Đước 25/8/1945.
Cuối năm 1945 thực dân Pháp tái chiếm Cần Đước, lực lượng cách mạng bắt đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Ủy ban hành chính đổi thành Ủy ban hành chính kháng chiến. Từ tháng Giêng 1946 ông là Chủ tịch ủy ban kháng chiến hành chính quận Cần Đước. Giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp ở Cần Đước nhiều người đã nghe danh bộ đội Hồng Son Đỏ do ông thành lập và chỉ huy đánh Pháp rất nhiều trận.
Đến tháng 3/1946 Khu 8 chủ trương thành lập Chi đội 15 tỉnh Long An, ông phụ trách Đại đội phó của Chi đội 15. Ông đã chỉ huy nhiều trận đánh Pháp gây tiếng vang lớn, nhất là trận Mỹ Bình tháng 7/1946. Khi thành lập Trung đoàn 308 ông mang hàm đại uý, tiểu đoàn phó khi mới 30 tuổi.
Ngày 23/5/1948 ông được phân công làm Giám đốc trường Đồng Tử quân của Trung đoàn. Đến tháng Giêng 1950 ông là Huyện đội trưởng dân quân huyện Cần Đước. Tháng 6/1952 ông làm Kiểm soát viên Ty giáo dục tỉnh Bà Rịa – Chợ Lớn.
Sau Hiệp định Geneve từ tháng 6/1954 đến cuối tháng 12/1956 ông phụ trách Bí thư huyện ủy Cần Đước. Năm 1957 chính quyền VNCH đàn áp giáo phái ông là cán bộ tôn giáo vận của tỉnh ủy. Tháng 12/1957 ông được điều về công tác ở tỉnh Kiến Tường hoạt động vũ trang tuyên truyền, là tiểu đoàn phó.
Suốt thời gian dài sau đó từ tháng 01/1961 đến tháng 01/1970 ông mang bí danh Mười Đen phụ trách Phó ban tuyên huấn tỉnh ủy, tỉnh ủy viên tỉnh Kiến Tường. Ông có công rất lớn trong việc huấn luyện cán bộ và đào tạo đội ngũ giáo viên tỉnh Kiến Tường, là một cán bộ mẩu mực của ngành tuyên huấn.
Tháng 1/1970 ông được điều về Ban tuyên huấn khu Trung nam bộ (B2) là Phó bí thư Đảng ủy Ban tuyên huấn B2. Tháng 5/1972 ông trở về tỉnh Kiến Tường phụ trách Phó ban tuyên huấn. Sau ngày đất nước thống nhất ông về công tác ở Ban tuyên huấn huyện ủy Cần Đước cho đến khi nghỉ hưu tháng 3/1993.
Ông Hồng Son Đỏ là tấm gương sáng về tinh thần tận tuỵ với nhiệm vụ, luôn quan tâm dìu dắt đào tạo thế hệ trẻ, sống giản dị gần gũi với đồng đội và nhân dân nên rất được kính trọng. Ông được tặng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương độc lập hạng nhì, Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng nhất, Huy hiệu vì sự nghiệp giáo dục, Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng.
Ông mất ngày 5/5/2014 tại Thành phố Hồ Chí Minh, thọ 99 tuổi và được an nghỉ ở nghĩa trang liệt sĩ huyện Cần Đước.
ThS Nguyễn Văn Đông
