THANH NGUYỆT
Khởi đầu chuyến đi từ Sài Gòn do công ty du lịch Topgo tổ chức, tôi cùng các anh chị Liên khóa Đại học Nông Lâm dọc Quốc lộ 50 về hướng biển. Cung đường xưa bạt ngàn ruộng lúa, giờ san sát nhà cửa, đó đây, những công trình xây dựng, khu công nghiệp hoạt động náo nhiệt, mang sinh khí mới cho vùng quê một thời yên ả. Suốt chặng đường đi, chúng tôi được nghe thuyết minh sơ lược về quá trình hình thành, phát triển, đặc thù địa lý của vùng hạ lưu các con sông Vàm Cỏ, Đồng Nai, Tiền Giang, về những địa danh gắn với lịch sử, văn hóa thời mở cõi và phong trào khởi nghĩa Gia Định xưa. Không khí trên xe cũng rất sôi động với sự hoạt náo của các anh chị thuộc nhiều thế hệ sinh viên Nông Lâm Mục Súc, liên kết thành một gia đình, sinh hoạt cùng nhau trên 30 năm.
Ngày 29/10/2022 Công ty TOPGO tổ chức tham quan Cần Đước – Gò Công cho Đoàn Liên khoa Nông – Mục – Súc (Đại học Nông Lâm Sài Gòn) – Ảnh Thanh Nguyệt.
Ngang qua cầu Mỹ Lợi, trước mắt chúng tôi quả là một tác phẩm nghệ thuật, những trụ cầu thẳng đứng song song, cõng trên mình những nhịp cong mềm mại, uốn lượn như nét bút ngang trời. Dừng lại ở khu di tích cấp Quốc gia Lăng Hoàng Gia, nơi giòng họ Phạm Đăng an cư từ cuối thế kỷ 17 và nổi tiếng từ đầu thế kỷ 19 khi đức Từ Dụ được vua Thiệu Trị tấn phong Đệ nhất Quý phi. Bước vào khu thờ tự, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng vì các họa tiết cung đình, tưởng chừng chỉ có trong Đại Nội. Phía sau là lăng mộ Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng kiểu dáng độc đáo, mỗi chi tiết khắc chạm đều mang ý nghĩa sâu xa. Mỗi di vật là một câu chuyện vừa có tính chính sử vừa nhuốm màu sắc tâm linh. Thu hút nhất là tấm văn bia huyền thoại, trải qua hơn 140 năm chìm nổi như chính sự thăng trầm của một triều đại cũng ngần ấy năm trị vì đất nước.
Tả ngạn sông Vàm Cỏ là khu Cầu cảng Phước Đông, quy hoạch hiện đại, thân thiện môi trường, thuận lợi giao thông cả thủy lẫn bộ, thu hút các nhà đầu tư, kỳ vọng nhiều cho một Cần Đước ngày càng giàu mạnh. Cuối đường là kinh đào Nước Mặn, do người Pháp hoàn thành năm 1879. Đứng trên cầu, có thể thấy rõ đoạn eo nhỏ tắt ngang sông Rạch Cát và sông Vàm Cỏ (chỉ hơn 1km), các phương tiện đường thủy dập dìu, thỉnh thoảng vài chiếc ghe “đỏ mũi xanh lườn” tròn xoe mắt phượng lướt qua, tạo nên bức tranh sông nước vô cùng thơ mộng.
Anh Lê Văn Đội, Giám đốc Công ty TOPGO Và Ngôi nhà trăm cột – Ảnh Thanh Nguyệt.
Rẽ vào ấp Trung, xã Long Hựu Đông, di tích cấp Quốc gia Nhà Trăm Cột hiện ra đằm thắm, khoác trên mình lối kiến trúc nhà rường Huế, toàn gỗ quý tuổi đời đã quá trăm năm với những nét chạm trổ tinh vi, sắc sảo đến từng chi tiết, giao thoa các đề tài điêu khắc giữa Việt Nam (tứ linh, tứ thời…) và Pháp (hoa văn cách điệu…). Độc đáo hơn là các trái cây Nam bộ như bình bát, mãng cầu, măng cụt… cũng được chen vai cùng các linh vật triều đình, vượt qua khuôn phép phong kiến gò bó, thể hiện tính cách phóng khoáng của chủ nhân. Mỗi phiến gạch, mỗi thớ gỗ đều là di sản, mang linh hồn lịch sử văn hóa đất phương nam, chứng nhân bao biến động thăng trầm! Nơi đây, chúng tôi được giới thiệu các công đoạn làm bánh in, món bánh dân gian được ghi vào danh sách sản vật địa phương. Ngoài hoa văn trang trí tinh tế trên bề mặt, chiếc bánh còn cho chúng tôi cảm nhận “vị ngọt trên vùng đất mặn” khi kết hợp hài hòa giữa mùi thơm của nếp, vị ngọt của chuối, nồng ấm của gừng, béo giòn của đậu phộng… nói lên khát vọng sung túc đủ đầy.
Đoàn du khách tham quan Ngôi nhà trăm cột – Ảnh Thanh Nguyệt
Dành chút thời gian ghé vườn cây dầu rái do công ty Topgo thử nghiệm trên vùng phèn mặn. Những hàng dầu 2 năm tuổi được chăm sóc cẩn thận cao vượt quá tầm tay. Chỉ với quy mô hơn 2.000 m2, nhưng có thể nói đây là một dự tính đột phá, hy vọng được nhân rộng thêm ra để tạo những mảng xanh đẹp. Tại đây, Topgo đã lắng nghe các anh chị Liên khóa nói chuyện rất chân tình về kỹ thuật chăm sóc cây, cách tạo ra các tiểu cảnh trang trí, các mô hình độc lạ… để có thể là một điểm nhấn du lịch trong tương lai.
Ký niệm chương UBND Huyện Cần Đước tặng Công ty Du lịch TOPGO – đơn vị tổ chức Tour du lịch đến Cần Đước.
Chợ Cần Đước với đa phần là sản phẩm nuôi trồng, sản xuất tại địa phương nên luôn tươi mới. Nếu đến đây vào đúng con nước, sẽ thấy được cảnh “lên cá”. Cá ngát, cá dứa, càng xanh, bạc thẻ… thiên nhiên tươi soi sói được đánh bắt từ sông Vàm Cỏ, được bày bán với giá rẻ bất ngờ. Nhưng nổi tiếng nhất là lạp xưởng và gạo nàng thơm Chợ Đào. Để có được hương vị chua ngọt khác biệt, lạp xưởng Cần Đước phải trải qua một quy trình chế biến chỉn chu từ khâu chọn nguyên liệu, cho tới khâu sơ chế và hoàn thiện. Từng chùm lạp xưởng mập tròn, treo lủng lẳng ánh lên màu hồng bắt mắt sẽ là món quà mang đến sự hài lòng cho bất kỳ ai nhận được. Hạt gạo Chợ Đào trong suốt, được gieo trồng trong 6 tháng ở những thửa ruộng đặc biệt đủ chuẩn về điều kiện khoáng chất, giữ được hương vị thơm ngon cùng độ dẻo mềm ngọt lịm. Tiếc là diện tích trồng được loại gạo này ngày càng thu hẹp do thổ nhưỡng bị biến đổi sâu sắc theo sự biến đổi của dòng chảy.
Đoàn Liên kháo Nông – Mục – Súc tham quan vườn cây dầu Phước Đông – Ảnh Thanh Nguyệt.
Đình Vạn Phước, một thiết chế làng xã truyền thống Nam bộ, cũng là nơi lưu niệm Đốc binh Bùi Quang Diệu và Nhạc sư Nguyễn Quang Đại. Cách đây hơn năm, đình vinh dự đón nhận Bằng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Chúng tôi được thưởng thức bữa trưa do chính tay các mẹ, các chị trong làng chuẩn bị, mỗi người một món đậm chất quê hương mang tới góp vui, gởi gắm trong đó tấm lòng hiếu khách. Trong không khí cởi mở, vui tươi, đoàn tham gia giao lưu văn nghệ với đội đờn ca tài tử xã Mỹ Lệ. Ngón đờn tuyệt diệu do chính những nghệ nhân sinh ra từ cái nôi của nghệ thuật đờn ca tài tử, được UNESCO ghi danh vào di sản văn hóa phi vật thể, đưa chúng tôi trở lại thời kỳ mở đất, khai minh, lúc rộn ràng, vui tươi, lúc trầm tư, khắc khoải, mỗi cung bậc là một tiếng lòng. Tại đây, đoàn Liên khóa còn nhận được từ UBND Huyện Cần Đước món quà lưu niệm quý giá, thể hiện sự cảm mến của địa phương đối với những người bạn mới.
Chúng tôi trở lại Sài Gòn, cùng nhau xem lại những tấm hình lưu niệm, lòng vấn vương nhiều về mảnh đất bao dung, hội tụ các nét văn hóa của nhiều vùng miền cả nước. Xin cảm ơn các cấp chính quyền đã tạo điều kiện cho chúng tôi có được chuyến đi vui vẻ, tìm thấy lại cội nguồn. Cảm ơn các nghệ nhân đờn ca tài tử và các cô bác xã Mỹ Lệ đã gác lại công việc thường ngày, không chỉ đến gặp gỡ giao lưu, mà còn trao cho chúng tôi những ân tình sâu rộng. Cảm ơn món quà ý nghĩa của các anh chị Liên khóa Nông lâm và món quà quý nhất mà TopGo nhận được từ các anh chị là sự đồng hành, chia sẻ chuyên môn, cũng như tình cảm quý báu trong suốt chuyến đi.
Được biết ngoài những điểm đến nêu trên, Cần Đước còn nhiều di tích cổ xưa bậc nhất Nam kỳ và các vùng sinh thái hoang sơ đang chờ đợi đón tiếp khách trong, ngoài nước. Mong rằng cảnh quan nơi đây được chăm sóc bài bản hơn, người dân biết tận dụng thế mạnh của địa phương, phối hợp với các công ty du lịch tổ chức nhiều chuyến đi hơn nữa để tôn vinh và tạo điều kiện bảo tồn các di sản giá trị liên thành.
Thanh Nguyệt (29/10/2022)
Đồng hành cùng Topgo Tourist – Loạt bài “Tìm về di sản trăm năm”
